Jak policzyć koszt bezpłatnej opieki nad poszkodowanym w wypadku?

Przepisy prawa

Art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego

§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Pełne odszkodowanie a szkoda na osobie

Jeśli zachodzi tzw. „szkoda na osobie” czyli uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, to osobie poszkodowanej należy się pełne odszkodowanie.

Wypłaca je sprawca lub jego ubezpieczyciel z OC sprawcy. Taka zasada wynika właśnie z art. 444 § 1 KC. Mówimy o takich sytuacjach jak złamanie, utrata kończyny lub organu, dolegliwości układu nerwowego, krwionośnego, kręgosłupa i szereg innych konsekwencji różnego rodzaju wypadków, jakimi zajmuje się kancelaria.

Opieka osób bliskich

Uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia ma na ogół różne poważne skutki, jak np. koszty leczenia, zniszczone przedmioty, utrata zarobków, cierpienie, poczucie krzywdy itp. Kancelaria zajmuje się tymi wszystkimi sprawami.

Jednym ze skutków wypadku jest na ogół utrata przez poszkodowanego możliwości samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb. Poszkodowana potrzebuje wtedy opieki innych osób, żeby normalnie funkcjonować. Wszyscy wiemy, że opiekę można sobie kupić za pieniądze, i koszt takiej opieki też są objęte odszkodowaniem z art. 444 § 1 KC. Ale co wtedy, jeśli bezpłatną opiekę otrzymujemy od osób bliskich?

Konkretna praca osób bliskich

Osoba opiekująca się poszkodowanym wykonuje konkretną pracę związaną z pielęgnacją, higieną, przygotowywaniem posiłków, podawaniem leków, dowożeniem do placówek medycznych, pomocą w rehabilitacji, wykonywaniem czynności domowych, robieniem zakupów itp.

Opieka bliskich ma określoną wartość, tak jak każda praca.

Dla przykładu weźmy, że poszkodowany wymagał przez 12 tygodni po wypadku opieki przez 4 godziny dziennie i była to pomoc przy przygotowaniu posiłków, karmieniu, ubieraniu, przemieszczaniu, dojazdach do lekarza, zakupach. Wymiar opieki wyniósł zatem 336 godzin (12 tygodni x 7 dni x 4 godziny). Jak wycenić koszty opieki przez osoby bliskie, skoro ta pomoc była bezpłatna i nie mam rachunku?

Wycena stawki za opiekę nad poszkodowanym

Za bazę wyceny możemy wziąć minimalne wynagrodzenie brutto. W styczniu 2023 wynosi on 3490 zł. Weźmy dla przykładu miesięczny czas pracy 160 h. Daje to stawkę 21,81 zł na godzinę opieki.

Z kolei urzędowa stawka za każdą godzinę wykonanego zlecenia lub świadczonych usług od 1 stycznia 2023 r. wynosi 22,80 zł. Za bazę wyceny można także przyjąć stawkę za usługi opiekuńcze określoną przez radę gminy w miejscu rekonwalescencji osoby poszkodowanej. Stawki są zróżnicowane. W Poznaniu cena jednej godziny usług opiekuńczych do 30 czerwca 2023 r. wynosi 34,80 zł, a od 1 lipca 2023 r. wynosi 36,20 zł. Luboń33,90 zł. Komorniki  – 40,00 zł. Leszno 29,70 zł.

Czy muszę zapłacić bliskim za opiekę?

Opiekował się mną partner, mąż, córka, wnuk, rodzice. Ale nie muszę im faktycznie zapłacić za opiekę, żeby dostać odszkodowanie za tę opiekę.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 lipca 2020 r. (sygnatura akt III CZP 31/19) uznał, że:

„art. 444 § 1 KC może stanowić podstawę zasądzenia odszkodowania obejmującego koszty opieki nad poszkodowanym, które nie zostały przez niego faktycznie poniesione z uwagi na to, iż opieka ta była sprawowana nieodpłatnie przez osoby bliskie.”

Wysokość odszkodowania

W naszym przykładzie odszkodowanie wyniesie zatem pomiędzy 7328,16 zł (336 godzin x 21,81 zł na godzinę) a 11692,80 zł (336 godzin x 34,80 zł na godzinę). Ważne jest, żeby w zgłoszeniu szkody do ubezpieczyciela oraz w pozwie do sądu, dobrze uzasadnić, ile trwała opieka, na czym polegała oraz dlaczego przyjmujemy taki lub inny sposób wyliczenia kosztów opieki.

Przykład ze sprawy sądowej

Wyrok z dnia 14 grudnia 2022 roku, wydany przez Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie pod sygn. akt IV Pa 30/22

„Po wypadku powód wymagał opieki i pomocy świadczonej przez żonę: w kwietniu 2019 roku przez 13 dni w wymiarze 2 godzin dziennie, w maju i w czerwcu w wymiarze po 1,5 godziny dziennie, w lipcu przez 29 dni w wymiarze 1 godziny dziennie, w sierpniu i we wrześniu w wymiarze 0,5 godziny dziennie przy zmianie opatrunku, czynnościach higienicznych, praniu, przygotowaniu posiłków, wyjazdach na wizyty kontrolne do lekarza, zakupach. Koszty tej opieki powód ustalił na kwotę 2 601,00 zł. przyjmując stawkę 14,70 zł za godzinę. (…) Sąd Rejonowy uznał za uzasadnione żądanie powoda: zasądzenia kosztów opieki osób trzecich, we wskazanym przez powoda wymiarze.”

Podsumowanie

„Poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może domagać się na podstawie art. 444 § 1 KC odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie” (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 lipca 2020 r., sygnatura akt III CZP 31/19).

Przepisy i wyrok sądu opracował radca prawny Sławomir Wójcik

Możesz próbować radzić sobie z adwokatem firmy ubezpieczeniowej lub sprawcy. Skorzystaj z mojej wiedzy i prawniczego doświadczenia w takich sprawach. Osoby zdecydowane bronić swoich praw zapraszam do kontaktu.

Polecamy Państwa uwadze także: